پیوند صنعت با زیست‌بوم نوآوری راهبرد اساسی وزارت صمت

امروز در دنیا خلاقیت و نوآوری مقدمه اصلی توسعه جوامع شناخته می‌شود و بر همین اساس جامعه‌ای توسعه خواهد یافت که نوآوری به شکل واقعی در آن جریان داشته باشد.
نوآوری محرک اصلی رشد اقتصادی و توسعه اجتماعی در کشورهای مختلف است و امروزه برای شرکت‌ها و صنایع مختلف بسیار حیاتی بوده و می‌‌تواند بسترهای رقابت‌پذیری بنگاه‌های اقتصادی و کسب‌وکارها را در عرصه‌های ملی و بین‌المللی مهیا کند.
هرچند امروزه ورود به کسب‌وکارهای نوین و قابل رقابت با دنیا بسیار سخت شده و این مهم نیازمند بهره‌مندی از دانش فنی روز است، اما با تنظیم مناسب قوانین و مقررات و جلوگیری از انحصارگرایی می‌توان فضای رقابتی را در این حوزه ایجاد و نوآوری را در این عرصه ارتقا داد.
برای پیاده‌سازی و ارتقای اکوسیستم نوآوری و فناوری باید به اجزای سیستم شامل مسوولان، صاحبان منافع، ذی‌نفعان، دانشگاه‌ها و مراکز پژوهشی و تحقیقاتی، شرکت‌های دانش‌بنیان، استارتاپ‌ها و شتاب‌دهنده‌‌های صندوق‌های نوآوری و شکوفایی خطرپذیر، موسسات مالی و اعتباری و روابط حقوقی فی‌مابین آنها توجه شود.
بر همین اساس معاونت آموزش، پژوهش و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت با توجه به این موضوعات، طرح‌ها و برنامه‌‌های تحول‌گرایانه‌‌ای را به منظور برقراری روابط صحیح و منطقی در این حوزه به منظور پیاده‌سازی اکوسیستم نوآوری و فناوری در بخش صنعت کشور پیش‌بینی و اجرا کرده است.
مشاور اجرایی معاونت آموزش و فناوری وزارت صنعت، معدن و تجارت که معاونت اجرایی دانشگاه صنایع و معادن ایران را نیز عهده‌دار است، روز گذشته در گفت‌و‌گو تعدادی از این طرح‌ها و برنامه‌ها را به صورت خلاصه تشریح کرد.
طرح ملی توانمندسازی تولید و توسعه اشتغال پایدار
سیدمهدی‌الدین امینی در خصوص طرح ملی توانمندسازی تولید و توسعه اشتغال پایدار (تاپ) گفت: مطالعه این طرح از نیمه اول سال ۱۳۹۶ آغاز و از بهمن ماه سال ۱۳۹۷ به مرحله اجرا درآمد.
وی افزود: هدف کلی از تدوین و اجرای این طرح مشارکت‌های عینی، عملی و موثر صنعت و دانشگاه برای رسوخ فناوری در واحدهای صنعتی، معدنی و تجاری است.
مدیر حوزه معاونت آموزش و فناوری وزارت صمت تصریح کرد: بیش از ۱۴ هزار واحد اقتصادی در سامانه این طرح به آدرس
www.iranetop.ir ثبت‌نام کرده‌اند.
وی ادامه داد: بیش از پنج هزار مساله صنعتی را طرح موضوع کرده‌اند که از این میان حدود هزار پروژه صنعتی قابل‌تبدیل به پروپزال استخراج شده و به زودی برای استفاده از ظرفیت اساتید، دانشجویان و سربازان تاپ در سامانه بارگزاری خواهد شد.
طرح بومی‌سازی فناوری‌های ارزبر
امینی طرح بومی‌سازی فناوری‌های ارزبر را یکی دیگر از طرح‌های اساسی وزارت صمت در جهت پیاده‌سازی اکوسیستم نوآوری در بخش صنعت عنوان کرد و افزود: این طرح در سال ۱۳۹۸ در این معاونت شروع شد و در این راستا پروژه ایجاد دانش فنی و فناوری تولید محصولات منتخب وارداتی از نظر ارزبری با همکاری دانشگاه‌های توانمند کشور در برنامه‌‌های اجرایی تعریف و به موجب آن ۱۴۰۶ قلم از محصولات وارداتی در سه سال گذشته شناسایی و مورد بررسی قرار گرفت.
مشاور اجرایی معاونت پژوهش و فناوری وزارت صمت ادامه داد: در نهایت حدود ۵۰ محصول با بیشترین ارزبری و با جزئیات مشخص به منظور بومی‌سازی و معرفی به دانشگاه‌ها، پژوهشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان استخراج شد.
به گفته وی، این طرح با توجه به مسوولیت و ظرفیت موجود در سازمان گسترش و نوسازی صنایع ایران- ایدرو به منظور پیگیری نهضت ساخت داخلی در ۱۹ مهر ۱۳۹۹ تحویل این سازمان شد.
امینی تصریح کرد: طبق آخرین گزارش واصله، از قبل اجرای این طرح تاکنون بیش از یک میلیارد دلار از خروج ارز از کشور جلوگیری به عمل آمده است.
طرح شهرک تحقیقاتی و فناوری کاوش خودرو
معاون اجرایی دانشگاه صنایع و معادن ایران در ادامه، طرح شهرک تحقیقاتی و فناوری کاوش خودرو را یکی دیگر از طرح‌های وزارت صمت برای ورود اکوسیستم نوآوری به صنعت خودرو نام برد.
امینی افزود: به موجب این طرح مقرر است اکوسیستم نوآوری و توسعه فناوری خودرو با مدیریت سازمان ایدرو و همکاری معاونت آموزش، پژوهش و فناوری در شهرک تحقیقاتی کاوش پیاده‌سازی شود تا ایده‌های نو و فناوری‌های نوین در بخش‌های مرتبط با خودرو به محصول نهایی توسعه‌یافته و برای صنعتی‌سازی به صنایع بزرگ خودرو و شهرک‌های صنعتی کشور معرفی شود.
طرح ارتقای بهره‌وری
مشاور اجرایی معاونت پژوهش و فناوری وزارت صمت در ادامه، یکی دیگر از طرح‌های این معاونت در وزارت صمت را طرح ارتقای بهره‌وری عنوان کرد و افزود: این طرح در سال ۱۳۹۸ در این معاونت کلید خورد.
امینی اضافه کرد: به موجب این طرح فرآیندهای لازم برای ارتقای بهره‌وری در بخش‌های مختلف صنعت، معدن و تجارت کشور شناسایی و در قالب پروژه‌‌های قابل اجرا در صنایع، معادن و بازرگانی کشور پیاده‌سازی شده و نتایج حاصل از آن به منظور رشد اقتصادی و تاثیر آن در تولید ناخالص ملی پایش شده و به صورت دوره‌ای متناسب با ظرفیت‌های اقتصادی کشور اصلاح شده است.
وی اظهار کرد: این طرح هم اکنون در تعدادی از صنایع و معادن بزرگ کشور به مرحله اجرا در آمده و نتایج آن تا پایان سال ۱۴۰۰ گزارش خواهد شد.
طرح تحول دانشگاه صنایع و معادن ایران
امینی با اشاره به طرح تحول دانشگاه صنایع و معادن ایران به عنوان یکی دیگر از طرح‌های وزارت صمت برای پیاده‌سازی اکوسیستم نوآوری در بخش صنعت و معدن گفت: به موجب این طرح مقرر شده که آموزش برای اشتغال بر اساس مدل مهارتی- مشارکتی صنعت و دانشگاه مطابق با آموزش‌های دانشگاه DHBW آلمان در صنایع و معادن کشور پیاده‌سازی شود.
مشاور اجرایی معاونت پژوهش و فناوری وزارت صمت اظهار کرد: در این طرح پژوهش‌‌ها به صورت تقاضامحور برای رفع نیازهای صنعتی و معدنی بنگاه‌های اقتصادی انجام می‌شود و فناوری‌های مورد نیاز صنایع و معادن کشور به صورت تقاضامحور شناسایی و برای بومی‌سازی آنها اقدام خواهد شد.
طرح تجمیع موسسات آموزشی و پژوهشی و فناورانه وزارت صمت
معاون اجرایی دانشگاه صنایع و معادن ایران همچنین در ادامه، سیاست‌های بالادستی و ضرورت همراستا کردن فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی و فناورانه مرتبط با صنعت، معدن و تجارت کشور در وزارت متبوع را برای بهره‌وری حداکثری از ظرفیت‌های علمی- تحقیقاتی این موسسات مورد تاکید قرار داد.
امینی طرح تجمیع موسسات آموزشی و پژوهشی و فناورانه وزارت صمت را در این راستا ارزیابی کرد و گفت: بر اساس این طرح فعالیت‌های موسسات مذکور با مدیریت کلان معاونت آموزش، پژوهش و فناوری در اراضی کوی سعادت‌آباد دانشگاه صنایع و معادن ایران ساماندهی شده تا بنگاه‌های صنعتی، معدنی و تجاری کشور به راحتی بتوانند از ظرفیت‌های همراستای این موسسات استفاده کنند.
برنامه تحقیقاتی ارائه سند حکمرانی صنعتی
معاون اجرایی دانشگاه صنایع و معادن در ادامه همچنین سیاست‌های اقتصادی و صنعتی کشور از طریق الگوبرداری ناقص از برنامه‌‌های توسعه سایر کشورها و در نظر نگرفتن الزامات و پتانسیل‌های کشور را سیاستی نادرست خواند و برنامه تحقیقاتی ارائه سند حکمرانی صنعتی را یکی از طرح‌های معاونت آموزش و فناوری وزارت صمت برای تغییر این سیاست عنوان کرد.
امینی گفت: معاونت آموزش، پژوهش و فناوری با همکاری موسسات مربوطه و معاونت طرح و برنامه تلاش کرده است با تمرکز بر پتانسیل‌های موجود در کشور و اسناد بالادستی مرتبط سیاست‌‌های اقتصادی، سند سیاست‌های صنعتی کشور را با نظام‌ها و الزامات صنعتی کشور مطابقت دهد.
وی افزود: طبق این طرح ساختار سازمانی چابک و متناسب با سیاست‌ها به منظور پیاده‌سازی در وزارت صنعت، معدن و تجارت پیشنهاد خواهد شد.
پیشنهاد رفع موانع مالیاتی تولید
مشاور اجرایی معاونت پژوهش و فناوری وزارت صمت در ادامه، پیشنهاد رفع موانع مالیاتی عوامل تولید بر اساس تاثیر آنها در تولید ناخالص ملی را یکی دیگر از طرح‌های این معاونت در وزارت صمت برای حمایت از رفع موانع مالیاتی عوامل تولید عنوان کرد.
وی خاطرنشان کرد: دستور بررسی در خصوص رفع موانع مالیاتی عوامل تولید در بهمن ماه ۱۳۹۹ توسط وزیر صمت به این معاونت ابلاغ شد.
امینی گفت: این معاونت توانسته است با مطالعه فرآیند مشوق‌های مالیاتی در کشورهای توسعه‌یافته و مطابقت آنها با قوانین و ضوابط موجود در کشور چالش‌های مالیاتی شرکت‌های تولیدی و خدماتی مبتنی بر تولید را شناسایی و در سال ۱۴۰۰ به منظور حمایت از تولید و رفع موانع مالیاتی آن پیشنهاد موثری به ذی‌نفعان ارائه کند.