چالش بزرگ پیش پای تولیدکنندگان داخلی

اسدالله امینی*- به عنوان فردی مطلع از پتانسیل‌های موجود کشور، اعلام می‌کنم که تولیدکنندگان ایرانی صنعت تهویه مطبوع، به ویژه اعضای انجمن تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع ایران که همگی از سرآمدان این صنعت در ایران بوده و بعضا بیش از نیم قرن تجربه مثبت در این صنعت دارند و کارنامه آنها در اجرای موفق پروژه‌های متعدد در صنایع نفت، گاز، پتروشیمی ‌و بیمارستان‌ها، مراکز تجاری و اداری دولتی و خصوصی، گواه براین ادعا بوده، توانایی تولید محصولاتی با کیفیت مطلوب مطابق با آخرین استانداردهای ملی را دارند.
اما با وجود این همه توانایی، متاسفانه دلالان داخلی که منافع شخصی‌شان را بر خیر و صلاح ملی ترجیح می‌دهند، با توسل به ترفندهای گمراه‌کننده و با همدستی رقبای خارجی، قوانین موجود کشور هرچند ناکافی و نیز تاکیدات صریح و مکرر مقام معظم رهبری در مورد خودداری از خرید و واردات محصولات خارجی را که مشابه داخلی دارند هم دور زده و مبادرت به واردات کالاهای مشابه کرده و در نتیجه تولید داخل اشتغال فرزندان ایرانی را با بحران موجودیت مواجه می‌سازند که در زیر به برخی از آنها اشاره می‌شود:
دور زدن قانون
به گزارش تسنیم در ادامه این یادداشت آمده است: براساس تصویب‌نامه‌های شماره ۲۶۷۲۵/ ت۴۸۴۶۲ه مورخ ۱۱/ ۳/ ۱۳۹۳ شماره ۶۳۶۱۳/ ت۵۱۹۶۶ه مورخ ۱۹/ ۵/ ۱۳۹۴ و شماره۴۲۸۳۹/ ت۵۳۷۸۶ه مورخ ۱۵/ ۴/ ۱۳۹۶ هیات وزیران، خرید هر نوع کالای تاسیساتی و تهویه مطبوع خارجی که مشابه داخلی دارند، برای تمامی‌ دستگاه‌های دولتی و دستگاه‌هایی که به نحوی از بودجه عمومی‌ یا دولتی استفاده می‌کنند، ممنوع شده است؛ اما دلالان با استفاده ابزاری از شرکت‌های مجهول ایرانی که خود تولید‌کننده نبوده و به عنوان دلال شرکت‌های خارجی فعالیت می‌کنند، در مناقصات دولتی، شبه‌دولتی و نهادهای عمومی ‌شرکت کرده و معمولا با استفاده از دمپینگ و ترفندهای مختلف مانند برقراری شرط داشتن برخی گواهینامه‌های بین‌المللی مانند (Euro vent certificate) که به دلیل وجود تحریم‌های ظالمانه، تاکنون هیچ‌یک از تولیدکنندگان ایرانی تهویه مطبوع، موفق به دریافت آنها نشده‌اند و سایراقدامات غیرحرفه‌ای و غیراخلاقی، تولیدکنندگان داخلی را کنار زده و محصولات خود که معمولا به لحاظ کیفیت، چندان برتری هم نسبت به مشابه داخلی ندارند، مدیران مربوطه را اغوا کرده و برنده مناقصات می‌شوند و به این صورت، ضربات مهلکی به صنعت داخلی و اقتصاد کشور وارد می‌آورند. لازم است کارفرماهای دولتی، عمومی‌ و… در انتخاب مشاوران فنی خود دقت کافی کرده و نظارت لازم را بر رفتار آنها داشته باشند. همچنین در امر خرید از مشاوره با انجمن تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع غافل نشوند.
آزاد بودن واردات کالاهایی که مشابه داخلی دارند
هرچند ما به طور عام، نه‌تنها مخالفتی با اصل واردات نداریم، بلکه برای اجبار تولیدکننده ایرانی برای ارتقای سطح کیفی کالای خود در رقابت با کالای خارجی، مفید نیز می‌دانیم؛ اما واردات بدون ضابطه و لجام‌گسیخته به ویژه در این شرایط سخت تحریم‌ها را به عنوان مهم‌ترین مانع رشد و رونق تولید در کشور دانسته و آن را به سان بیماری مزمنی برای کشور تلقی می‌کنیم که متاسفانه تاکنون اقدام موثری برای درمان آن از سوی متولیان امور به‌رغم شعارهای زیبایی که داده و می‌دهند، صورت نگرفته است. با عنایت به اینکه هم‌اکنون تمام ‌تجهیزات تهویه مطبوع مورد نیاز مصرف‌کنندگان کشور که مراکز بهداشتی درمانی و صنایع به ویژه صنایع نفت و گاز و انرژی، در راس آنها هستند توسط تولیدکنندگان ایرانی تولید می‌شوند، لازم است واردات محصولات مشابه تا مدتی از سوی دولت ممنوع شود تا چراغ کم‌جان تولید کشور به حیات خود ادامه داده و خاموش نشود. متاسفانه در این مورد اقدام موثری به‌رغم درخواست‌های مکرر انجمن ما از وزرای حال و سابق صمت، عنایت خاصی به آن نشده است. هرچند وزرای محترم به این مهم عنایت داشته‌اند، اما سنگ‌اندازی‌های برخی عوامل اجرایی در این وزارتخانه، مانع از تحقق این خواسته می‌شود. به طور مثال: درخواست ممنوعیت ورود انواع چیلر که هنوز در دفتر معاون وزیر خاک می‌خورد و روزنه برای سوءاستفاده دلالان، همچنان باز است.
سوء‌استفاده‌های ناشی از عدم نظارت‌های لازم
سازمان توسعه تجارت، نظارت لازم بر تقاضاهای ثبت سفارش‌ها را ندارد و شاید هم اصلا علاقه‌ای به این کار ندارد!! اخیرا در یک مناقصه دولتی برای خرید چیلر، یک دلال تولیدکننده‌نما برنده می‌شود؛ ولی برای تامین بخش اعظم قطعات که امکان ساخت داخل دارند، مبادرت به ثبت سفارش می‌کند و عوامل سازمان هم با درخواست وی موافقت می‌کنند.
درخواست کتبی انجمن تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع ایران از گمرک برای جلوگیری از صدور مجوز ترخیص این قطعات هم به جایی نرسید. این حرکات، ضربات جبران‌ناپذیری بر قطعه‌سازان و اساسا فرهنگ قطعه‌سازی کشور وارد خواهد آورد. همچنین در برخی مناقصات دستگاه‌های دولتی، برخی دلالان صرفا با داشتن پروانه بهره‌برداری که متاسفانه خرید و فروش آن در بازار رواج دارد وارد معامله شده و پس از برنده شدن که معمولا با استفاده از رانت‌های اطلاعاتی محقق می‌شود، محصولات خارجی را بدون نام و نشان از طریق مناطق آزاد وارد کرده و لوگوی خود را بر آن زده و به عنوان کالای ایرانی به دستگاه‌های دولتی تحمیل می‌کنند که نیازمند دقت و نظارت مدیران دولتی در این زمینه است.
انجمن ما برای خنثی‌سازی این ترفندها و شناسایی دلالان، بارها آمادگی خود را برای هرگونه همکاری با سازمان‌های دولتی، اعلام داشته است، اما متاسفانه کمترین توجهی به این پیشنهاد از سوی دستگاه‌ها شده است که نیازمند عزم ملی برای این کار است.
* دبیر انجمن صنفی تولیدکنندگان سیستم‌های تهویه مطبوع ایران